စြန္႔ဦးလုပ္ငန္းရွင္ - မိတ္ဆက္ (Entrepreneur - An Introduction)

   “က်ဳပ္ရဲ့အခြင့္အလမ္းေတြကို က်ဳပ္ျမင္လို႔ အဲဒါေတြကို က်ဳပ္ရယူခဲ့တယ္”။

   ဒီစကားဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ေလာက္က နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ ၾသဇာရွိႏိုင္ငံေရးသမား

တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး၊ တမူထူး အက်င့္ပ်က္ခ်စားခဲ့တဲ့ George Washington Plunkitt (1842-1924) ဆိုသူ

ကေန၊ သူ႕ရဲ့ ‘ရိုးသားတဲ့အကတိလိုက္စားမႈ’လို႔ တင္စားထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔စီးပြားေရး ေရာႁပြမ္းအသက္

ေမြးတဲ့အလုပ္ကို ျခံဳငံုပံုေဖၚၿပီး ေျပာခဲ့တဲ့စကားစုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ တကယ့္ကို လူလိမ္လူညစ္တစ္

ေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္၊ သူ႕ရဲ့ တိုတိုနဲ႔လိုရင္းေရာက္တဲ့ ေျပာဆိုခ်က္ေလးကေတာ့ ကေန႔အခ်ိန္ထိ “စြန္႔

ဦးလုပ္ငန္းရွင္”ဆိုတာကို အဓိပၸါယ္ေဖၚျပတဲ့ေနရာမွာ အေရးပါတဲ့အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ ပါဝင္ေနဆဲပါ။

ႏိုင္ငံေရး ကႀကီးခေခြး (၁)

  ႏိုင္ငံေရးဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ၾကားမိၾကရင္ျဖင့္၊ လူအေတာ္မ်ားမ်ားကေန နားလည္တယ္လို႔ ယူဆမိ

ႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးဟာ ကမာၻတစ္ဝွမ္းမွာ ေလ့လာေနတဲ့ ဘာသာရပ္တစ္ခုလည္း ျဖစ္တာေၾကာင့္၊

ကိုယ္သိထားၿပီးသားေတြနဲ႔ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ ပညာရွင္ေတြကိုယ္တိုင္ ဒီဘာသာရပ္အေပၚ နားလည္

ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ေတြနဲ႔ စုစည္းတင္ျပမႈေတြကို တိုက္ဆိုင္ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။

□  ေန႔စဥ္ဘဝထဲက ႏိုင္ငံေရး

  ပထမဆံုး ေမးစရာကေတာ့ “ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသင္ယူျခင္းဟာ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ့ အမႈကိစၥ

တစ္ခုလား” ပါပဲ ။

ၾကားဖူးဖတ္စ (၂) ~ ႏိုင္ငံေရးထဲ ဂြမ္းကနဲ

ႏိုင္ငံေရး (နာမ္) ~ ဆိုးယုတ္တဲ့ ၊ အားနည္းတဲ့ ၊ ကိုယ့္ဖက္ကိုယ္ယက္တဲ့လူေတြ လုပ္ေသာအရာမ်ား ၊

မိုး ၿပိဳလုလု

     ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ၊ စက္တဘၤာလ ၁၈ ရက္ ၊ ၾကာသပေတးေန႔ ၊

     ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီး Henry Paulson နဲ႔ ဗဟိုဘဏ္ဥကၠ႒ Ben Bernanke တို႔ဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ

ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ့ အစိုးရရံုးမ်ားစိုက္ရာ Capitol Hill ကို အေရးေပၚ အစည္းေဝးအတြက္ ေရာက္ေန

ၾကပါတယ္ ။ အဲဒီေန႔ ညေနေစာင္းပိုင္းမွာေတာ့ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ Nancy Peloci ရဲ့ ရံုးခန္းမွာ

ႏွစ္ခုတည္းေသာ ပါတီေတြရဲ့ အႀကီးတန္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔တကြ အထက္နဲ႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မ်ား

က ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာလည္း စံုစံုညီညီ ေရာက္ေနၾကပါတယ္ ။

ဇယားေတြေျပာတဲ့ စကားမ်ား

     ဇယားေတြက ဘာေျပာသလဲ ။
     ဟုတ္ကဲ့ ၊ ဘာမွ မေျပာပါဘူး ၊ ကိုယ့္ဘာသာ အဓိပၸါယ္ေဖၚရတာပါ ။
     လုပ္ကိုင္မယ့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈနဲ႔ အေျခေနတစ္ခုကို နားလည္လြယ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ
မွာ သင့္ေတာ္ကိုက္ညီမယ့္ ကိန္းကဏန္းနဲ႔ အေျချပ စာရင္းဇယားေတြဟာ အနည္းနဲ႔အမ်ား အေထာက္
ကူ ေပးႏိုင္ၾကလို႔ ၊ အေရးပါတာေတာ့ အမွန္ပါပဲ ။

စီးပြားတိုထြာ ~ ထြန္းေပါက္အေရးပါလာတဲ့ ေစ်းကြက္မ်ား

   အခုပို႔စ္ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၾကာသပေတးေန႔က နားေထာင္ခဲ့ရတဲ့ နာမူနာပို႔ခ်ခ်က္တို တစ္ခုကို အေျခခံ
ေရးထားတာပါ ။ မွတ္စုတစ္ခုလို႔ ဆိုၾကပါစို႔ ။

   “ထြန္းေပါက္အေရးပါလာတဲ့ ေစ်းကြက္မ်ား” လို႔ အမည္တပ္ထားေပမဲ့ Emerging Markets ကို သင့္
ေတာ္တယ္ထင္သလို ဘာသာျပန္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ လိုတယ္ထင္ရင္ ေထာက္ျပ ျပင္ေပးၾကလို႔ ရ
ပါတယ္ ။

∆  ထြန္းေပါက္အေရးပါလာတဲ့ ေစ်းကြက္မ်ားဆိုတာ ဘာလဲ ?

   သာမန္အားျဖင့္ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရး စတာေတြမွာ အလ်င္အျမန္ ေျပာင္းလဲတိုးတက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံ
ေတြကို ဆိုလိုပါတယ္ ။ သူတို႔ဟာ စီးပြားေရးနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ တိုေတာင္းတဲ့ ေနာက္ခံေတြသာ ရွိ
ၾကပါတယ္ ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ့ စီးပြားေရးေတြကို ရည္ညႊန္းတယ္လို႔လည္း
ေျပာႏုိင္ပါတယ္ ။

Critical Thinking မိတ္ဆက္ (၃ -၂)

   ဆန္းစစ္ေဝဖန္ ေတြးေခၚဖို႔ရာမွာ ေက်ာ္လြႊားဖို႔လိုတဲ့ ရႈပ္ေထြးတဲ့ အဟန္႔အတားအခ်ိဳ႕ရဲ့ နိဂံုးပိုင္း ေခါင္း
စည္းကေလးေတြကို ၾကည့္ၾကရေအာင္ ။

* အေၾကာင္းမဲ့ေသာ ယူဆခ်က္မ်ားႏွင့္ ပံုေသကားက် အယူအဆမ်ား
  (Unwarranted Assumptions and Stereotypes)

   လူေတြဟာ ယူဆခ်က္ေတြအေပၚ အေျခခံၿပီး ေန႔စဥ္လုပ္ကိုင္ျဖတ္သန္းေနၾကပါတယ္ ။ ဥပမာ - 
ေက်ာင္းသားတစ္ဦးဟာ သူ႕ဆရာကို ဘယ္အခ်ိန္ ေက်ာင္းသြားရမလဲဆိုတာ ေန႔တိုင္းလွမ္းေမးမေနဘဲ
သူမွာရွိထားတဲ့ အခ်ိန္ဇယားေဟာင္းအတိုင္း ေက်ာင္းကို အေရာက္သြားတာဟာ ၊ သူရထားတဲ့  အခ်ိန္
ဇယားထဲကအတိုင္း မေျပာင္းမလဲ ေက်ာင္းတက္ရမယ္လို႔ ယံုၾကည္ယူဆလို႔ျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ဒါ
က ယံုၾကည္ေလာက္တဲ့ အေၾကာင္းရွိတဲ့ ယူဆခ်က္ျဖစ္ပါတယ္ ။ မိုးေလဝသ ေၾကျငာခ်က္ေၾကာင့္ အ
ျပင္သြားတဲ့အခါ ထီးေဆာင္သြားတာဟာလည္း ၊ မိုးရြာမယ္လို႔ခန္႔မွန္းတာကို မွန္တယ္လို႔ ယူဆစရာ
အေၾကာင္းရွိတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္ ။

S.W.O.T လုပ္မလား ၊ P.E.S.T လုပ္မလား

   S.W.O.T နဲ႔ P.E.S.T ဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြလုပ္ကိုင္ရာမွာ အင္မတန္အသံုးဝင္တဲ့ ကရိယာ

ေတြလို႔ ေခၚဆိုႏိုင္ပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ လုပ္ကိုင္ေလ့လာ ေအာင္ျမင္မႈရွိလာတဲ့ စီးပြား

ေရးသမားေတြအတြက္ေတာ့ အက်ံဳးမဝင္ဘူးလုိ႔ ထင္ခ်င္စရာ ရွိႏိုင္ပါတယ္ ။ အမွန္ကေတာ့ သူတို႔

ေတြလည္း သံုးတာပါပဲ ။ စနစ္တက်ေလ့လာလို႔ရေအာင္ ပညာရွင္အခ်ိဳ႕က နာမည္တပ္ၿပီး စုစည္း

ေပးလိုက္လို႔ “သင္ညာ” ရွာေဖြသူေတြအတြက္ အသံုးခ်စရာ ကရိယာေတြရယ္လို႔ သတ္သတ္မွတ္

မွတ္ျဖစ္ၿပီး ေက်ာင္းေတြမွာ သင္ၾကားလာၾကတာပါပဲ ။

International Trade – Certificate IV မိတ္ဆက္

     အခုတင္ျပမွာကေတာ့ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ Swinburne တကၠသိုလ္က စီစဥ္သင္ၾကားတဲ့

International Trade – Certificate IV သင္တန္းပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ Inernational Business
Diploma ရဲ့ ပထမအစိတ္အပိုင္း တစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး ၊ သင္တန္းကာလ ၆ လ ၾကာျမင့္ပါတယ္ ။ ဒုတိ
ယ ၆ လမွာေတာ့ ဒီပလိုမာ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ၿပီး ဒီသင္တန္းဟာ အျမန္ (fast track) သခၤန္းစာ
အျဖစ္ ၁ ႏွစ္စာ အတိုခ်ံဳးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ RMIT နဲ႔ Victoria University တို႔လို တကၠ
သိုလ္မ်ိဳးေတြမွာေတာ့ ၁ ႏွစ္ခြဲၾကာ တက္ေရာက္သင္ၾကားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ အဲဒီကတစ္ခါ
ေနာက္ထပ္ ေလ့လာသင္ၾကားခ်ိန္ ၆ လ ထပ္ေပါင္းၿပီး Advance Diploma of International
Business ကို အၿပီးသတ္တက္ေရာက္လို႔လည္း ရပါေသးတယ္ ။

Critical Thinking မိတ္ဆက္ (၃-၁)

   ဆန္းစစ္ေဝဖန္ေတြးေခၚျခင္းဟာ အင္မတန္ပဲအေရးႀကီးသလား ။ ဘာလို႔ ပညာဥာဏ္ျမင့္မားသူ

ေတြအပါအဝင္ လူအေတာ္မ်ားမ်ား ဆန္းစစ္ေဝဖန္ေတြးေခၚဖို႔ရာမွာ ခက္ခဲေနၾကသလဲ ။

   ေယဘုယ်ဆိုရရင္ေတာ့ ေက်ာ္လြႊားဖို႔လိုတဲ့ ရႈပ္ေထြးတဲ့အဟန္႔အတားေတြရွိလို႔ပါပဲ ။ အဲဒီအထဲက

အခ်ိဳ႕ကိုစာရင္းလုပ္ေဖၚျပရရင္ေတာ့ -

လူသားႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ - တရုတ္ႏိုင္ငံ (၂)

(အပိုင္း ၁ မွ အဆက္)

ေရထု

     တရုတ္ႏိုင္ငံျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားႏွင့္ ေျမေအာက္ေရအရင္းအျမစ္အမ်ားစုသည္ အဆင့္အတန္းနိမ့္
က်ေနသည့္အျပင္ ပို၍ပင္နိမ့္က်ေလ်ာ့နည္းလာေနသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္ ။ ၇၅% ေသာ အင္း
အိုင္မ်ားႏွင့္ ပင္လယ္ကန္းရိုးတန္းေဒသအားလံုးလိုလိုသည္ ညစ္ညမ္းသည့္အဆင့္တြင္ရွိေနၾက
သည္ ။ ၁၉၅၀ ႏွင့္ ၁၉၉၀ အၾကားတြင္ ပီကင္းၿမိဳ႕၏ေရသံုးစြဲမႈသည္ အဆ ၁၀၀ တိုးတက္လာခဲ့
ၿပီး ေျမေအာက္ေရရရွိႏိုင္ေသာအနက္သည္ မီတာ ၄၀ နိမ့္ဆင္းသြားခဲ့သည္ ။ ေရမ်ားအလြန္အ
ကၽြံစုပ္ယူသံုးစြဲမႈေၾကာင့္ ႏိုင္ငံအေရွ႕ဖက္စြန္းရွိၿမိဳ႕မ်ားသည္ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္အေနအထားျဖင့္တိုင္း
တာပါက ေျမမ်က္ႏွာျပင္ႏွစ္မီတာအထိ နိမ့္ဆင္းသြားခဲ့ၾကသည္ကို ေလ့လာေတြ႕ရွိရသည္ ။

လူသားႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ - တရုတ္ႏိုင္ငံ (၁)



နိဒါန္း

     အာရွေဒသ၏ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္သမိုင္း အခန္းက႑သည္ အေတာ္ပင္ႏုနယ္လ်က္ ရွိေနပါ
ေသးသည္ ။ ဤစာစုတြင္ လူသားတို႔၏လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားမွ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အေပၚ သက္
ေရာက္မႈမ်ားအား တရုတ္ႏိုင္ငံကို စံနမူနာျပဳ၍ တင္ျပသြားမည္ျဖစ္ပါသည္ ။ ဤတင္ျပမႈတြင္ သက္
ဆိုင္ရာစာအုပ္စာတန္းစာေစာင္မ်ားမွ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားကို ေကာက္ႏႈတ္စုစည္းသြားပါမည္ ။

Critical Thinking မိတ္ဆက္ (၂)

     Critical Thinking မွာ အေျခခံအက်ဆံုး သတ္မွတ္ထားတဲ့ “စံ” ေတြရွိပါတယ္ ။

     အဲဒါေတြကေတာ့ -

       (၁)  ၾကည္လင္ျပတ္သားျခင္း  (Clarity)
       (၂)  အႏုစိတ္ျခင္း  (Precision)
       (၃)  တိက်မွန္ကန္ျခင္း  (Accuracy)
       (၄)  သက္ဆိုင္ဆက္စပ္ျခင္း  (Relevance)
       (၅)  ေရွ႕ေနာက္ညီညြတ္ျခင္း  (Consistency)
       (၆)  က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္တဲ့ မွန္ကန္ျခင္း  (Logical correctness)
       (၇)  ျပည့္စံုျခင္း  (Completeness)
       (၈)  တရားမွ်တျခင္း  (Fairness) တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္ ။

Critical Thinking မိတ္ဆက္ (၁)

ေတြးေတာဆင္ျခင္မႈကင္းေသာ သင္ယူျခင္းသည္ အခ်ည္းႏွီးတည္း ။

(ကြန္ျဖဴးရွပ္ရဲ့ စကားပါ ။ မွန္မမွန္ဆိုတာကိုေတာ့ ေတြးေတာဆင္ျခင္ၾကဖို႔ အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္ ။)

     ၁၉၈၀ လြန္ခုႏွစ္ေတြကစၿပီး critical thinking ဆိုတဲ့ စကားစုဟာ ေရပန္းစားလာခဲ့ပါတယ္ ။

Cultural Shock

ကမၻာေပၚမွာ တိုက္ႀကီး၊ နိုင္ငံ၊ ေဒသ၊ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာေတြ ကြဲျပားတဲ့အေလ်ာက္
ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ထံုးတမ္းနဲ႔ လူေနမႈစနစ္ေတြ တေနရာနဲ႔ တေနရာ မတူကြဲျပား
ၾကပါတယ္။ ေရငံငါးက ေရခ်ိဳကူးၾကသလို လူေတြလည္း မူရင္းေဒသကေန ေနရာ
သစ္တစ္ခု ေရာက္သြားတဲ့အခါ က်င့္သားမရပဲ စနိုးစေနာင့္ အဆင့္ကေနၿပီး ျပင္း
ျပင္းထန္ထန္ စိတ္မတည္ညိမ္မႈမ်ိဳးေတြ ခံစားရတတ္ၿပီး အခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ဘဝပ်က္
ၾကရတဲ့အထိ ျဖစ္တတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလို (ယဥ္ေက်းမႈ) အေျပာင္းအလဲကာလ
တစ္ခု ၾကံဳေတြ႕ရတာမ်ိဳးကို Cultural Shock (ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ အံ့ၾသ
ထိတ္လန္႔မႈ) လို႔ ေခၚပါတယ္။