အခုေတြ႕ရတဲ့ အလံကေတာ့ ကရင့္အလံျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၃၇ နွစ္မွာ ကရင့္အမ်ိဳးသားသီခ်င္းနဲ႔
အတူ ျမန္မာျပည္ ပါလီမန္ကေနၿပီး အသိအမွတ္ျပဳ သတ္မွတ္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပိုၿပီးျပည့္စံုတဲ့
ေနာက္ခံသမိုင္းေၾကာင္း ေတြကိုလည္း ေနာင္အခန္႔သင့္တဲ့အခါ ႀကိဳးစားေဖၚျပေပးသြားမွာ ျဖစ္ပါ
တယ္။
အတူ ျမန္မာျပည္ ပါလီမန္ကေနၿပီး အသိအမွတ္ျပဳ သတ္မွတ္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပိုၿပီးျပည့္စံုတဲ့
ေနာက္ခံသမိုင္းေၾကာင္း ေတြကိုလည္း ေနာင္အခန္႔သင့္တဲ့အခါ ႀကိဳးစားေဖၚျပေပးသြားမွာ ျဖစ္ပါ
တယ္။
ကရင္လူမ်ိဳးေတြဟာ လက္ရွိျမန္မာျပည္ထဲကို BC ၇ ရာစုနဲ႔ ေရွ႕ပိုင္းေလာက္ကတည္းက ဝင္
ေရာက္ေနထိုင္လာခဲ့ၾကရာမွာ ယေန႔ ကရင္ျပည္နယ္လို႔ သိရွိၾကတဲ့နယ္ေျမေတြထက္ က်ယ္က်ယ္
ျပန္႔ျပန္႔ ေရာက္ရွိေနထိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ဒီကေန႔အခ်ိန္မွာေတာ့ ျပည္တြင္းစစ္ဖိစီးမႈနဲ႔ ဘာသာစကား၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြကို စနစ္တက်
ကြယ္ေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခံထားရတာေတြေၾကာင့္ အစစအရာရာ တျဖည္းျဖည္းဆုတ္ယုတ္
တာေတြကို အျခား ျမန္မာျပည္သူေတြထက္ ပိုမိုခံစားေနၾကရပါတယ္။
တစ္ခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ကိုယ့္ထီး၊ ကိုယ့္နန္း ျပည္ေထာင္နယ္ပယ္ေတြရွိခဲ့ဖူးရာမွာ ယေန႔ေခတ္မွာ
ကရင္လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ သိရွိနိုင္ဖို႔ အခြင့္အေရး သိပ္မရွိၾကေတာ့ပါဘူး။ ကိုယ္တိုင္ကိုက ကိုယ္ေနတဲ့
ၿမိဳ႕အေၾကာင္းနဲ႔ ကရင္နာမည္ေတြရဲ့ဇစ္ျမစ္ကို သိခြင့္မရခဲ့တာ ကိုယ္ေတြ႕ပါ။
ကရင္လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ သိရွိနိုင္ဖို႔ အခြင့္အေရး သိပ္မရွိၾကေတာ့ပါဘူး။ ကိုယ္တိုင္ကိုက ကိုယ္ေနတဲ့
ၿမိဳ႕အေၾကာင္းနဲ႔ ကရင္နာမည္ေတြရဲ့ဇစ္ျမစ္ကို သိခြင့္မရခဲ့တာ ကိုယ္ေတြ႕ပါ။
ဒီက႑မွာေတာ့ လက္လွမ္းမွီသမွ် စုစည္းၿပီး ဗဟုသုတအျဖစ္ တင္ျပတာသာျဖစ္ပါတယ္။ ။ လာေရာက္ဖတ္ရႈသူမ်ား မသိေသးတဲ့ ဗဟုသုတကေလးေတြ ရယူသြားႏိုင္ၾကသလို မျပည့္စံုေသးတာ
ေတြကိုလည္း အၾကံျပဳ ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ၾကပါတယ္။
ေတြကိုလည္း အၾကံျပဳ ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ၾကပါတယ္။
source : Saw Ba Thet
۞ ရိုးရာဝတ္စံုနဲ႔ ယက္လုပ္ပံုေလး၊
۞ရိုးရာဓေလ့နဲ႔ အသံုးအေဆာင္အခ်ိဳ႕၊
- ဝါးဘီး၊
- ၁၉၁၇ ခုႏွစ္က ကရင္ စစ္ရဲအခ်ိဳ႕၊
(ဒီကေန႔ ကရင္အခ်ိဳ႕ရဲ့ ဘဝ)
ဒီမွာ ေဖၚျပထားတာထက္ ဆိုးရြားတာေတြကိုေတာ့ ေသာသီးခို ဘေလာ့ မွာ slide-show ေတြအျဖစ္နဲ႔ သြားေရာက္ ၾကည့္ရႈႏိုင္ၾကပါတယ္ ။ အနိ႒ာရံု မျမင္လိုသူမ်ားအတြက္ေတာ့ မသင့္ေတာ္ဘူးလို႔ အၾကံေပးလိုပါတယ္ ။
ေဆာင္းပါး
- The Karen People of Burma (Harry Ignatius Marshall, 2008) - ကရင့္အေၾကာင္း စုစည္းမႈ ၊
- Burma and The Karen (Dr. San C. Po, 1928) - အဂၤလိပ္ေခတ္ ကရင့္မ်ားအေၾကာင္း ၊
- ပိုးကရင္စာ သင္ၾကပါစို႔ အပိုင္း (၁) - by စသန္းျမင့္ / မင္းစိုးစံ / ဖူ႔တာမိက္
ကရင္အလံကေတာ႔ ဘယ္ေတာ႔မွ အေျပာင္းအလဲ မရိွဘူးဆိုတာ သတိ ထားမိပါတယ္။ ေျပာင္းလဲစရာလဲ လိုမွ မလိုတာေနာ႔။ ၾကည္႔ေလ ၾကည္႔ေလ ၾကည္႔ မ၀ေလပါဘဲ။ ကိုယ္႔အမ်ဳိးသား အလံျဖစ္လို႔ ေျမွာက္ေျပာတာ မဟုတ္ ပါဘူး။ က်မကေတာ႔ ရန္ကုန္က စေကာကရင္တေယာက္ပါ။ ကရင္ျဖစ္ျပီး ကရင္ျပည္ ကိုမေရာက္ဘူးလို႔ ေရာက္ဖူးေအာင္ေတာ႔သြားမယ္ဆိုျပီး စီမံကိန္း ဆြဲထားတဲ႔ သူတေယာက္ပါ။ အခုလိုတိုင္းျပည္အေျခအေနနဲ႔ေတာ႔ ဒီတသက္ေရာက္မွာ မဟုတ္ေတာ႔ပါဘူး။ က်မက ဒုံးကလဲ အရမ္း၀ါသနာပါတယ္။ နွစ္တိုင္းလဲ ကတယ္။ ဖားအံက ဆရာေစာျမင့္သူလာသင္ေပးတာ။
ReplyDeleteလာလည္တာ ဝမ္းသာသလို ယဥ္ေက်းမႈကို ျမတ္ႏိုင္ထိန္းသိမ္းခ်င္သူ တစ္ဦးအေနနဲ႔လည္း ဂုဏ္ယူပါတယ္။
ReplyDeleteကရင္ျပည္နယ္ကို ေရာက္ဖူးမွ ကရင္ပီသတာ မဟုတ္ေတာ့ ေအးေအးေဆးေဆး အခ်ိန္ယူၿပီးမွ တစ္ခ်ိန္မွာ ေရာက္ဖူး သြားလာေလ့လာဖူးဖို႔ လုပ္ႏိုင္ရင္ လံုေလာက္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕အရာေတြမွာလည္း ကိုယ္ေမွ်ာ္လင့္သလို အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ဘားအံက ဆရာေစာျမင့္သူကိုေတာ့ လူနဲ႔နာမည္ သိပ္မတြဲမိဖူး၊ ေတြ႕ရင္ေတာ့ သိဖို႔မ်ားပါတယ္။
ဆက္ေရးပါလို ့အားေပးပါတယ္၊ကရင္သမိုင္းနဲ ့ပတ္သက္တဲ ့အေႀကာင္းအရာေတြကို(ideal)ကရင္လူငယ္ေတြအလြယ္တကူေလ ့လာသိရိွနိုင္ေအာင္ပါ၊ေစာၿမင့္သူ၊သမိုင္းေမဂ်ာ၊ဘားအံေကာလိပ္(၁၉၈၆)၊ကဆိုရင္ေတာ ့က်ေနာ္ ့သူငယ္ခ်င္းၿဖစ္မယ္၊ေနာင္လံု၊ၿမေပရႊာကလားမသိဘူး၊ဒီနာမည္ကက်ေနာ္နဲ ့မစိမ္းဘူး။
DeleteIs that a typo? You said "၁၉၃၇ နွစ္မွာ",
ReplyDeleteBurma did not get her independence
till 1948!
မမွားပါဘူးခင္ဗ်၊ ၁၉၃၇ အတြင္းမွာပါပဲ။
ReplyDeleteၿဗိတိသွ်ေခတ္ ပါလီမန္ထဲမွာကတည္းက တရားဝင္ အသိမွတ္ျပဳေပးခဲ့တာပါ။ ေနာက္ပိုင္း ဘယ္ေခတ္မွာမွ ပယ္ဖ်က္ခဲ့တာမရွိပဲ ဒီကေန႔တိုင္ ကရင္ျပည္နယ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ အခမ္းအနားေတြမွာ အသံုးျပဳ (သီဆို လြင့္ထူ) ေနဆဲပါ။
Mahn Ko Ko, who is the one in the old photo? It it the photo of our karen king or burman or thai?
ReplyDeleteဒီပံုကို Claudio Delang ဆိုသူေရးၿပီး 2003 မွာ ထြက္ရွိခဲ့တဲ့ Living at the Edge of Thai Society: The Karen in the Highlands of Northern Thailand ဆိုတဲ့ စာအုပ္ထဲက ကူးယူထားတာ ျဖစ္ပါတယ္ ။
Deleteထိုင္းဘုရင္ကို ၾသဇာခံယူထားတဲ့ ကရင္မႈးမတ္ သို႔မဟုတ္ ၿမိဳ႕စားနယ္စားပံုစံ ျပန္ဝတ္စားျပထားတာလို႔ ယူဆရပါတယ္ ။ ဒီထက္ေကာင္းတဲ့ပံုမ်ိဳး မရေသးတာေၾကာင့္ မတင္ျပႏိုင္ေသးပါဘူး ။
ကရင္ပုံျပင္၊ ရာဇဝင္၊ လက္ဆင္႔ကမ္းစကားပုံေတြဖတ္ခ်င္တယ္။ဘယ္လိုရွာလို႔ရမလဲ။
ReplyDeleteမေျပာတတ္ပါ ၊ ေအာက္က ဆရာသမားမ်ားကေတာ့ ကိုယ့္ထက္ ပိုသိၾကသူေတြပါ ။ ေမးစမ္းၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္ ။
Delete* ဇြဲကပင္မိသားစု - http://www.khwekabaung.org/burmese/%E1%80%86%E1%80%80%E1%80%B9%E1%80%9E%E1%80%BC%E1%80%9A%E1%80%B9%E1%80%95%E1%80%AB/
* ဖူ႕တာမိုက္ - phutarmite.blogspot.com
* ဆရာရွားလေမာင္ - http://www.sharlemonk.com/