စြန္႔ဦးလုပ္ငန္းရွင္ - မိတ္ဆက္ (Entrepreneur - An Introduction)

   “က်ဳပ္ရဲ့အခြင့္အလမ္းေတြကို က်ဳပ္ျမင္လို႔ အဲဒါေတြကို က်ဳပ္ရယူခဲ့တယ္”။

   ဒီစကားဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ေလာက္က နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ ၾသဇာရွိႏိုင္ငံေရးသမား

တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး၊ တမူထူး အက်င့္ပ်က္ခ်စားခဲ့တဲ့ George Washington Plunkitt (1842-1924) ဆိုသူ

ကေန၊ သူ႕ရဲ့ ‘ရိုးသားတဲ့အကတိလိုက္စားမႈ’လို႔ တင္စားထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔စီးပြားေရး ေရာႁပြမ္းအသက္

ေမြးတဲ့အလုပ္ကို ျခံဳငံုပံုေဖၚၿပီး ေျပာခဲ့တဲ့စကားစုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ တကယ့္ကို လူလိမ္လူညစ္တစ္

ေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္၊ သူ႕ရဲ့ တိုတိုနဲ႔လိုရင္းေရာက္တဲ့ ေျပာဆိုခ်က္ေလးကေတာ့ ကေန႔အခ်ိန္ထိ “စြန္႔

ဦးလုပ္ငန္းရွင္”ဆိုတာကို အဓိပၸါယ္ေဖၚျပတဲ့ေနရာမွာ အေရးပါတဲ့အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ ပါဝင္ေနဆဲပါ။

ရိုးရွင္းတဲ့ ေနာက္ထပ္ ေန႔ကေလးတစ္ေန႔

   ဒီကေန႔ဟာ အေနာက္တိုင္း Gregorian calendar ႏွစ္သစ္နဲ႔ ကရင့္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔တို႔ လာတိုက္ဆိုင္

တဲ့ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ပါ ။ ဒီကေန႔မနက္ မဲလ္ဘုန္းၿမိဳ႕ ၊ က ၊ မူလတန္းေက်ာင္းမွာလုပ္တဲ့ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ

အခမ္းအနားကို ကေလးတစ္ေယာက္ေခၚၿပီး သြားတက္ျဖစ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ၊ မွတ္တမ္းမွတ္ရာအေနနဲ႔

တင္ထားလိုက္သလို ၊ မနက္ပိုင္း ေန႔ကူးစမွာ ခ်ေရးထားျဖစ္တဲ့ ေဖ့စ္ဘြတ္က စာစုေလးတစ္စုကိုပါ

မွတ္တမ္းတင္ ထည့္ထားလိုက္ပါတယ္ ။

တံုးေအာက္က ဟစ္္သံ

  ۩ဗမာျပည္က ႏွလံုးေရာဂါ

   ဒီေရာဂါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး (စစ္ေဆးၾကည့္ႏိုင္ဖို႔ရာ) နမူနာအခ်က္အလက္ေလးႏွစ္ခု ခ်ျပပါ့မယ္ ။

အန္တီ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ .. သို႔ …

အန္တီေရ ၊ မၾကာခင္မွာ ၾသစေၾတးလ်ကိုေရာက္လာခဲ့မယ့္အျပင္ က်ေနာ္ေနထိုင္တဲ့ မဲလ္ဘုန္းၿမိဳ႕အထိ

ေတာင္ ေရာက္လာမယ္ဆိုလို႔ ဝမ္းသာရသလို ၊ ေျပာခ်င္တာေလးေတြလည္း အနည္းအက်ဥ္းရွိတာေၾကာင့္

လူမသိသူမသိ အညတရက်ေနာ္ကေန စာေလးတစ္ေစာင္ ေရးလိုက္ပါတယ္ ။ ဖတ္မိေသာ္ရွိ မဖတ္မိေသာ္

ရွိ ၊ တစ္ေန႔ေန႔ တစ္ေယာက္ေယာက္ကေတာ့ အန္တီ့နားေပါက္ေအာင္ ေျပာျပမယ္လို႔ ယံုၾကည္မိတယ္ေလ။

အဦးဆံုးအေနနဲ႔ အန္တီ့ကို ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ေလးစားပါတယ္ဆိုတာေတာ့ စကားဦးေလး သန္းထားခ်င္ပါ

တယ္ ။ အန္တီျဖတ္သန္းလာခဲ့ရတာေတြဟာ ကိုယ္ပိုင္ေရြးခ်ယ္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ ၊ ျမန္မာျပည္သူျပည္

သား အမ်ားစုအတြက္ေတာ့ မီးရႉးတန္ေဆာင္ႀကီးလို တစ္ခုတည္းေသာေမွ်ာ္လင့္ခ်က္အေနနဲ႔ လမ္းျပႏိုင္ခဲ့

တာဟာ ျငင္းလို႔မရတဲ့ သမိုင္းမွတ္တမ္းပါ ။ အန္တီ့ေဖေဖဟာလည္း ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရးရဖို႔ရာ ဦး

ေဆာင္ခဲ့သူတစ္ဦးအေနနဲ႔ အမွန္တကယ္ ေလးစားအားက်စရာ ပုဂၢိဳလ္ဆိုတာ ယံုမွားသံသယ ရွိစရာမလို

ေလာက္ေအာင္ပါပဲ ။

ကို႔ယို႔ကားယား ကရင့္ဇယား

  မၾကာမတင္က ျဖစ္သြားတာေလးတစ္ခုကို တည္မွီၿပီး ၊ ျမင္ရတာ မသက္သာလွလို႔ မအားေသာ္လည္း

စာတစ္လံုးႏွစ္လံုး စီလိုက္ပါတယ္ ။

   ကိစၥက ကရင္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားသိပါတယ္ ။ 

   KNU ဗဟိုေကာ္မတီဝင္အခ်ိဳ႕ကေန ေလာေလာလတ္လတ္ ေပါက္ကြဲေနခဲ့တဲ့ စြမ္းအားနည္းဗံုးေတြနဲ႔

ပတ္သက္လို႔ ၊ ျပည္မအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥပါပဲ ။ အဲဒီကမွ တစ္ဆက္

ထဲ သတင္းသမားေတြေရွ႕မွာ ပါးစပ္‘အဟ’မေတာ္သူ လူႀကီးတစ္ေယာက္တစ္ေယာက္ေၾကာင့္ ရြဲ႕ေစာင္း

ေစာင္း တန္ျပန္ပဲ့တင္သံေတြ တၿခိမ္းၿခိမ္း ဟိန္းထလာလို႔ ဝင္ေျပာခ်င္စရာေလး  နည္းနည္းျဖစ္လာခဲ့

တယ္ ဆိုပါစို႔ ။

စုမွတ္ တိုထြာ

   ဆန္းဆန္းရယ္ေတာ့ ထူးလွတယ္ မဟုတ္ပါ ။

   စိတ္ထဲေပၚတာေလးေတြ ခ်ေရးထားခဲ့တာတခ်ိဳ႕နဲ႔ ထပ္ျဖည့္ထားတာေလးတခ်ိဳကို စုစည္းလိုက္တာ

ဆိုပါစို႔ ။

   လုပ္ရိုးစဥ္အတိုင္း Facebook ကနဲ႔ လတ္တေလာ စိတ္ထဲရွိတာေတြျဖစ္ၿပီး ၊ အရင္လို အခ်ိန္မ်ားမ်ား

မေပးႏိုင္တာေၾကာင့္ စာမေခ်ာတာနဲ႔ ဟာကြက္ျဖည့္ထားတာေတြဖက္မွာေတာ့ အားနည္းပါလိမ့္မယ္ ။

(၁) "မုန္႔"ဆိုရင္ ေဝမစားႏိုင္တဲ့ လူမႈအသိုင္းဝိုင္း တစ္ခုအတြက္

   ကမာၻမွာ တရုတ္အင္အားႀကီးလာတာ လူတိုင္းလိုလိုအသိ ။
   မသိတာက - ဘာေတြျဖစ္လာမလဲ ဆိုတာပဲ ။

ျပတိုက္ထဲကထြက္ခ်င္တဲ့ ကရင္ေတြရွိသလား

   အဦးဆံုးေျပာခ်င္တာက - ဒီစာကို ကရင္ေတြအတြက္ ေရးပါတယ္ ။ အထူးသျဖင့္ စာဖတ္သူေတြ

အတြက္ေပါ့ ။

   ဖတ္မယ့္သူ နည္းမယ္ဆိုတာ သိတယ္ ။ ေရးထားတာေတြကို လက္ခံမယ့္သူက ပိုနည္းမယ္ဆို

တာလည္း သိတယ္ ။ အဲဒီကမွ လက္ေတြ႕က်က် လုပ္ကိုင္မယ့္သူက ပိုေတာင္နည္းေသးတယ္ဆို

တာလည္း သိတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ကရင္ေတြ တကြဲတျပားနဲ႔ ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ေနၾကတာ ၊

ဒုကၡေရာက္ေနၾကတာ ၊ နိမ့္က်ေနတာ ၊ ပင္ပန္းဆင္းရဲေနသူေတြ အမ်ားႀကီးရွိတာကို ျမင္တယ္ ။

ေနထြက္လို႔ ျမဴႏွင္းေတြေပ်ာက္ရသလိုမ်ိဳး ၊ လူမ်ိဳး ယဥ္ေက်းမႈအရ အမွန္တကယ္ကို ဝါးမ်ိဳခံေနရ

ၿပီး ၊ ကြယ္ေပ်ာက္သြားဖို႔ ဦးတည္ေနတာကိုလည္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျမင္ေနရတယ္ ။ ဒါကို နည္း

မွန္လမ္းမွန္ လူ႕က်င့္ဝတ္ေတြ မေဖါက္ပဲ ၊ နိမ့္က်ေေနာက္ေရာက္ေနတဲ့ ကိုယ့္လူမ်ိဳးအတြက္ လုပ္

ခ်င္ကိုင္ခ်င္ ရုန္းထြက္ခ်င္တဲ့  ကရင္ေတြအခ်ိဳ႕မ်ား ရွိေလမလားဆိုၿပီး ဒီစာကို ျဖစ္ႏိုင္သမွ် အပြင့္

လင္းဆံုး ေရးျဖစ္တာပါ ။

မဆံုးႏိုင္တဲ့ ကိုယ္ပိုင္သံစဥ္ေတြ

  ေရးသမွ်ေတြကို မွန္မွန္ဖတ္မိသူေတြေတာ့ သတိထားမိမယ္ ။
  ေခါင္းစဥ္ငယ္ေလးေတြ တပ္ရင္းတပ္ရင္းနဲ႔ ပို႔စ္တစ္ပုဒ္တစ္ပုဒ္ဟာ အပိုင္းဆက္ ဝတၳဳရွည္ေတြနဲ႔
တူတူလာတယ္ ။ အခ်ိဳ႕က် အာရံုမရေတာ့လို႔ ၊ အခ်ိဳမွာလည္း ရွည္လြန္းသြားလို႔ ဖတ္တဲ့လူေတြ
ေခါင္းမမူးေအာင္ ျဖတ္ခ်လိုက္ရတာေတြ ရွိခဲ့တယ္ ။ အခုေရးမွာေတြဟာ အဲသည္အဲသည္ေသာ
ဆတ္တငံ့ငံ့မ်ားရဲ့ အဆက္တစ္ခုလို႔ သေဘာထားၿပီး မ်က္စိဒုကၡာစရိယာ ဆက္က်င့္ၾကံၾကပါေလ
ကုန္  :-)

..........................................................................

(၁)  ဒိႆာပါေမါကၡႀကီးေတြအတြက္ ဖါတစ္လံုးေခါင္းက်ားရဲ့ အေတြး

□ ေငြေၾကး □

   ေငြေၾကးပိုက္ဆံကို စာေရးသူေရာ စာဖတ္ေနသူပါ ေန႔စဥ္လိုလို အသံုးမျပဳေသာ္မွ ပတ္သက္ၾကရ

မွာပါ။ ကေန႔ေခတ္မွာ လူတိုင္းလိုလိုအတြက္ အသက္ရွင္ရပ္တည္ဖို႔ရာ မရွိမျဖစ္ အေထာက္ကူပစၥည္း

တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ေငြေၾကးဟာ၊ ဘဝကိုယ္စီမွာ အင္မတန္ရင္းႏွီးကၽြမ္းဝင္တယ္လို႔ မွတ္ယူထားမိေကာင္း

မွတ္ယူထားမိၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒီအျမင္ကို စနစ္တက် စုစည္းထားမႈေတြနဲ႔ တိုက္ဆိုင္ၾကည့္ၾကပါစို႔။

   အရင္ဆံုး အဘိဓါန္တစ္ခုဆီက ယူၾကည့္ရေအာင္။ Cambridge Advanced Learner’s Dictionary

ရဲ့ အလိုအရ  “The coin or notes which are used to buy things, or the amount of these that

one person has:” လို႔ ဆိုပါတယ္။ “အရာဝတၳဳပစည္းမ်ားဝယ္ရန္ အသံုးျပဳေသာ ဒဂၤ ါး အေႂကြေစ့/

ေငြစကၠဴ (သို႔မဟုတ္) လူတစ္ေယာက္တြင္ရွိေသာ ထိုအရာမ်ား၏ အေရအတြက္” ရယ္လို႔ အနက္ျပန္

ၾကည့္ထားပါတယ္။

   ဒီအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ ဘယ္ေလာက္အထိ ျပည့္စံုသလဲဆိုတာ ဆက္ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။

◊ ေငြေၾကး၏ အသံုးဝင္မႈမ်ား (Functions of Money)

(၁) လဲလွယ္မႈ ၾကားခံ (Medium of exchange)

စိတ္ျပဴတင္းေပါက္ေတြကို ေငးေမာၾကည့္မိတဲ့ တစ္ခဏ

   Facebook ေပၚမယ္ ဟိုၾကည့္လည္း မည္းမည္း သည္ၾကည့္လည္း မည္းမည္း လုပ္ေနၾကတာျမင္လို႔

စိတ္ထဲေပၚတာ ခ်ေရးျဖစ္တယ္ ။

   မေလးရွားမွာ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြ ဖိႏွိပ္သတ္ျဖတ္ ညွင္းဆဲခံေနရတာကို ဝမ္းနည္းတဲ့ အ

ထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ အမည္းေရာင္ profile ေတြတင္ၿပီး ဆႏၵေဖၚထုတ္တာ ၊ စာနာေၾကာင္းျပတာ ၊ တစ္

စိတ္တစ္ဝမ္းတည္းရွိေၾကာင္း ပံုေဖၚေနၾကတာလို႔ေတာ့ နားလည္ရတယ္ ။

   အေကာင္းပိုင္းအေနနဲ႔ၾကည့္ရင္ စည္းလံုးၿပီး ယိုင္းပင္းၾကတယ္ဆိုတာ အင္မတန္ေကာင္းတဲ့ ေလာ

ကပါလတရားရဲ့ အစိတ္အပိုင္းကို အေကာင္ထည္ေဖၚၾကတာမို႔ ႀကိဳဆိုသင့္တာ အမွန္ပါ ။ ဒါတင္မက

အတိတ္က နာမည္ေကာင္း နာမည္ဆိုးေတြနဲ႔ လူသိမ်ားခဲ့ၾကသူေတြကပါ ႏႈတ္အား ဓနအားနဲ႔ ဝင္လာ

ၾကတာဟာလည္း မဂၤလာတစ္ပါးပါ ။ ၾကည့္လိုက္ရင္ စိတ္ၾကည္ႏူးစရာေတြနဲ႔ သိုက္ဝန္းေနတဲ့ တဒဂၤ

တာေလးေပါ့ ။

လွ်ံက်ခဲ့တဲ့ စကားတခ်ိဳ႕ (၂) (ဝါ) ဒီမိုကေရစီ အက္ေၾကာင္းရွာပံုေတာ္

   "ဒီမိုကေရစီ အက္ေၾကာင္း ဟုတ္လား ၊ ဘယ္မွာလဲ" လို႔ေမးရင္ - ခင္ဗ်ားနဖူးေပၚမွာလို႔ ေျဖျဖစ္

မလား မသိဘူး ။ ဟုတ္ကဲ့ မွန္ထဲေတာ့ သြားၾကည့္မေနပါနဲ႔ ၊ ထံုးစံအတိုင္း တင္စားေျပာလိုက္တာ

ပါ ။ အဲ .. ဒါကလည္း ျဖစ္ေန ပ်က္ေနတာေတြကို မသိ (သို႔မဟုတ္) မသိခ်င္ဟန္ေဆာင္ေနတာ

မ်ိဳးေတြ ပြထေနတာ ျမင္မိလို႔ ေျပာတာပါဗ်ာ ၊ 'ငါ့ကို ဦးတည္ၿပီး ေျပာေနၿပီဟ' လို႔ေတာ့ ေလွနံ ဒါး

မထစ္လိုက္ပါနဲ႔ဦး ။

(၆)  ‘ဝ’ ေရးခ် ‘ဝါ’

   ‘ဝါ’တယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ ေဒသထြက္စကားေတာ့ မဟုတ္ဘူးဗ် ၊ အညာသား မိတ္ေဆြႀကီး

တစ္ေယာက္က ေျပာတာပဲ ။ အဓိပၸါယ္က ‘ဟ’ဝွာလုပ္တယ္ ဆိုလားပဲ ။ အဲဒီ ‘ဟဝွာ’ဆိုတာ ဘာ

လဲ လာမေမးနဲ႔ဗ်ိဳ႕ ၊ ညစ္ညစ္ပတ္ပတ္သာ မွတ္ယူလိုက္ၾကပါ ။

   ခုမွ လုိရင္းကိုဆက္ရရင္ ၊ ‘ဝ’ေတြလည္း အ‘ဝါ’ခံရဖို႔ တစ္လွမ္းပိုနီးလာၿပီလို႔ ေျပာရမယ္ ။ ဒါ

ေပမယ့္ ထူးတယ္ဗ် ။ ထူးဆို သိပ္သည္းဆမ်ားလာတဲ့ ေလမုန္တိုင္းက အရင္နဲ႔မတူပဲ အကြက္

ေျပာင္းလာလို႔ပါ ။

လွ်ံက်ခဲ့တဲ့ စကားတစ္ခ်ိဳ႕

  ေျပာမွာေတြက ကိုယ့္ဘာသာေတာ့ မွန္မယ္လို႔ယူဆတဲ့ အျမင္ေလးတစ္ခ်ိဳ႕ပါပဲ ။ သို႔ေသာ္ ေခတ္

ကာလက သိပ္မေကာင္းေလေတာ့ ေစတနာနဲ႔ေျပာတာ တုတ္နဲ႔ထိုးသလို ျဖစ္လိုျဖစ္ ၊ အနာေပၚ

ဆားနဲ႔ပက္သလို ထင္လိုထင္ရ ၊ မလံုတဲ့ၾကားထဲ ထန္းလက္ေတြေစ်းေကာင္းေအာင္ လွ်ပ္စီးေတြ

လက္ျပလိုျပသလို ျဖစ္ေကာင္းေတာ့ ျဖစ္ေနမလားပဲ ။ အေထြထူးေတာ့လည္း မဟုတ္လွပါဘူး ၊

Facebook ထဲက ၾကံဳသလို ေရးျဖစ္တာေလးေတြကို ျပန္စုစည္းၿပီး အနည္းက်ဥ္း ျပင္ဆင္တင္ျပ

ထားတာပါ ။ အခ်ိဳ႕အျမင္ေတြဟာ ကာလရွည္ၾကာ ရင့္သန္လာရတာေၾကာင့္ ဖတ္သူအတြက္ေတာ့

အရင္းမရွိ အဖ်ားမရွိနဲ႔ အစြန္းထြက္လိုထြက္လည္း ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္ ။ လက္သင့္ရာ

စားေတာ္ေခၚထားသလို မုန္႔လက္သုတ္ေတြကို စုခ်တည္ေပးလိုက္ပါတယ္ ၊ ခႏၱီတရားကိုသာ

လက္ကိုင္ထားၾကပါေလကုန္  :-)