အက်ိဳးစီးပြား စကားစျမည္

     စီးပြားေရးအေၾကာင္းေလးေတြ သိသေလာက္ ေျပာၾကည့္ခ်င္တယ္ ။

     စီးပြားေရးလို႔ စေျပာလိုက္တာနဲ႔ အခက္အခဲတစ္ခုျဖစ္လာတယ္ ။ ေျပာခ်င္တဲ့အေၾကာင္းက
economy ပါ ၊ ဒါေပမယ့္ business ကလည္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ၊ ကုန္သြယ္မႈလို႔ အဓိပၸါယ္ ဆိုထား
ေပမယ့္ သာမန္အရပ္စကားနဲ႔ကေတာ့ စီးပြားေရးလို႔ပဲ အဓိပၸါယ္ထြက္ေနတာမို႔ တူသလိုျဖစ္ေနလို႔ပါ ။

     ရည္ညႊန္းခ်င္တာက ဗမာစကားမွာ စကားလံုးေတြ လိုအပ္သေလာက္ မႂကြယ္ေသးတာကိုပါ ။

ဗမာစာသည္ ဒို႔စာ ၊ ဗမာစကားသည္ ဒို႔စကားဆိုၿပီး မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္ေတြ လုပ္ခဲ့ၾကရာက ကိုယ့္စာကို

ေတာ့ျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ က်ယ္ျပန္႔ေအာင္ မလုပ္ခဲ့ၾကလို႔ ၊ မ်က္စိစံုမိွတ္ၿပီး ႏိုင္ငံတည္ျမဲေရး ၊ ရထား

တဲ့အာဏာနဲ႔ နယ္ေျမေတြ မဆံုးရႉံးေရးတို႔ကိ္ု အာရံုစိုက္ခဲ့တာေၾကာင့္ လူမႈေရး ၊ စီးပြားေရး ၊ ႏိုင္ငံေရး

ေတြ အားလံုးခၽြတ္ခ်ံဳက်ၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ အခ်ိဳ႕လူေတြ သိပ္ကိုလိုလားေတာင့္တေနၾကတဲ့ စစ္

ေရးမွာပါ လာၿပီးထိခိုက္တဲ့အခါက် ၊ ဟိုဟိုဒီဒီ မဲရ ပံုခ်ေနၾကရတာေတာင္ မမွတ္ၾကေသးေတာ့လည္း

ေရရွည္ခက္ၾကဦးမွာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္ ။ (တိုင္းရင္းသားေတြ အပါအဝင္ အားလံုးကိုေျပာတာ

ေနာ္) ။ အိႏိၵယေတြေတာင္မွ သူတို႔ဘာသာစကားမွာ စကားလံုးေတြ ျပည့္ျပည့္စံုစံုရွိလို႔ သူမ်ားေတြ

ဆီက ယူငင္ေမြးစားစရာမလိုဘူးလို႔ ႂကြားသြားတာ ေတြ႕လိုက္ရဖူးပါတယ္ ။

     ေျပာရင္းနဲ႔ အေဝးႀကီးေရာက္ကုန္ၿပီ ၊ လိုရင္းကေတာ့ အားလံုးဟာ ဆက္စပ္ေနၾကတယ္လို႔ ေျပာရ

မွာပါပဲ ။ ကံ ကံ၏အက်ိဳးဆိုတာ ပါးစပ္ကပဲရြတ္ၾကၿပီး ၊ လက္ေတြ႕လိုက္မလုပ္ၾကေတာ့ ဒံုရင္းဒံုရင္းနဲ႔

ပတ္ေျပးေနရတာကိုပဲ အဟုတ္မွတ္လာၾကေတာ့တယ္ ။ အတတ္နဲ႔ ပညာေတြကို ရယူ ေဝဌ အသံုးခ်

ဖို႔ပ်က္ကြက္လာၾကတယ္ ။ ႏိုင္ငံေရး ၊ လူမႈေရးပညာေတြထြန္းကားၿပီး အေတြးအေခၚေတြ ရွိလာ ၊ ျမင့္

မားလာမွ အေပၚကေျပာတဲ့ ဘာသာစကားဆိုတာလည္း ျမင့္မားလာႏိုင္မယ္ ။ ဒါကို အရွိန္အဟုန္ျမင့္

ေစတာ ၊ အားေပးတာကလည္း ဗိုက္တင္းဖို႔ ၊ “မန္မန္”(ထၼင္း) စားႏိုင္ဖို႔ ဖန္တီးေပးတဲ့ စီးပြားေရးပဲ ။

     ဒီစီးပြားေရး မတိုးတက္ မေအာင္ျမင္တာကိုလည္း စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔လို႔ ျဖစ္ရတာပါလို႔ အားမနာ

လွ်ာမက်ိဳး ေျပာသူေတြလည္း ရွိျပန္ေတာ့ စိတ္ေတာ့အေတာ္ေမာမိပါတယ္ ။ အနီးဆံုးတစ္ခ်က္က

လူေတြအတြက္ စီးပြားလုပ္ငန္းေတြလုပ္ကိုင္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းမရွိတာ ၊ ဘာအာမခံခ်က္မွ မရွိတာေတြ

ဟာ အေရးပါပါတယ္ ။ ျမန္မာျပည္မွာ စီးပြားေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လူလတ္တန္းစားရာခိုင္ႏႈန္း အင္မ

တန္နည္းတာကို လူႀကီးသူမနဲ႔ သတိထားၾကည့္မိသူေတြ ရွိမွာပါ ။ ဒီအေျခအေနမ်ိဳးဟာလည္း လက္

ရွိစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ မျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရး ၊ လူထုအံုႂကြမႈ ၊ ဆူပူမႈ စသည္ျဖင့္ ဘယ္လို

နာမည္တပ္ေခၚေခၚ ေခၚခ်င္တဲ့အရာေတြကို ျဖစ္လာေအာင္ အားေပးပါတယ္ ။ ျဖစ္လည္း မျဖစ္သင့္

တဲ့ အေနအထားပါ ။

     ဒါေၾကာင့္လည္း ျမင္သာတဲ့ ၊ အမ်ားအက်ိဳးကို ပိုျဖစ္ေစတဲ့ ၊ တာဝန္ယူမႈရွိတဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို

လူအမ်ားက ေမွ်ာ္မွန္းၾကတာလည္း သဘာဝပါပဲ ။ (လက္ရွိ လိမ္စင္ႀကီးမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့) ။

     အေနာက္ႏိုင္ငံအမ်ားစု က်င့္သံုးေနၾကတဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ လစ္ဘရယ္စီးပြားေရးဝါဒေတြဟာ

လည္း ကိုယ္ပိုင္အက်ိဳးကို အာရံုထားတာမ်ားလြန္းတဲ့အခါ ၊ ေလာဘအေတာမသတ္ႏိုင္တဲ့ လူအခ်ိဳ႕

နဲ႔ ေပါင္းစပ္လိုက္မိတဲ့အခါမ်ိဳးေတြမွာ ျပႆနာရွိလာတတ္ျပန္ပါတယ္ ။ (ဒါကို လက္ညိွဳးထိုးၿပီး ဒီမို

ကေရစီနဲ႔ ဒီစနစ္ကို လိုလားတပ္မက္သူေတြဟာ မေကာင္းပါဘူးလို႔ ဇြတ္ေျပာတဲ့သူေတြကိုေတာ့

ရူးေနတယ္လို႔ လိုရင္းပဲ ေျပာပါရေစ) ။ ဒီစနစ္ေတြထက္ေကာင္းတဲ့ စနစ္မ်ိဳးေတြ မဖန္တီးႏိုင္မခ်င္း

ကေတာ့ ဒီလိုပဲ သြားေနၾကရမွာပါပဲ ။ အစြန္းထြက္လာမယ့္ ေလာဘ ေမာဟေတြကို ထိန္းေက်ာင္း

ညွိႏိႈင္းေပးႏိုင္ဖို႔ပဲ လိုပါတယ္ ။

     အေနာက္ႏိုင္ငံေတြထဲက ခုျဖစ္ေနတာေတြကိုၾကည့္ရင္ လက္ရွိ ဂရိႏိုင္ငံသတင္းေတြကို ေတြ႕ၾက

မွာပါ ။ ဥေရာပသမဂၢအဖြဲ႕ထဲမွာ P.I.G.S “ဝက္မ်ားအုပ္စု” လို႔အေခၚခံရတဲ့ ႏိုင္ငံေတြထဲက တစ္ႏိုင္ငံ

အပါအဝင္ေပါ့ ။ (P = Portugal, I = Italy, G = Greek, S = Spain) ။ ကံဆိုးေထာက္မစြာပဲ

ဂရိက အဆိုးဆံုးအေျခအေနမွာေလာက္ကို ေရာက္ေနပါတယ္ ။ အျခားႏိုင္ငံေတြက ေငြအႀကီးအက်ယ္

ေခ်းဌားၿပီး စီးပြားေရးဦးေမာ့ေအာင္ လုပ္မယ္ဆိုကာမွ ဆႏၵျပေနၾကျပန္ပါတယ္ ။ ဒုတိယကမာၻစစ္

အတြင္းက လူေတြေရွ႕တန္းမွာ အေသခံတိုက္ေနၾကခ်ိန္မွာ အေနာက္က အလုပ္သမားသမဂၢေတြက

သပိတ္ေမွာက္ေနၾကသလို ပံုမက်ပန္းမက်အျဖစ္မ်ိဳးကို ေျပးၿပီးသတိရမိပါတယ္ ။

     နားလည္သိထားရတာေတြအတိုင္းဆိုရင္ ဥေရာပဟာ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးကို အျပည့္အဝ

ေတာင္မကပဲ အျပည့္အလွ်ံလို႔ ေျပာရေလာက္ေအာင္ လုပ္ေပးထားတဲ့ ေဒသလို႔ ဆိုပါတယ္ ။ မၾကာ

မတင္မွာေတာ့ ဂရိတစ္ႏိုင္ငံထဲတင္ မကပါဘူး ၊ ဥေရာပတစ္ခုလံုးမွာ ရုပ္ပိုင္းစိတ္ပိုင္း နာက်င္မယ့္

ျပဳျပင္မႈေတြကေတာ့ လြဲေရွာင္လို႔မရႏိုင္ေတာ့တာ ေသခ်ာပါတယ္ ။ (ကိုယ့္ဆီမွာ လူသားတစ္ေယာက္

ရသင့္တဲ့ အခြင့္အေရးကိုေတာင္ အဆန္းလုပ္ေျပာေနရၿပီး သူမ်ားမွာေတာ့ အခြင့္အေရး အျပည့္မရလို႔

ဆူပူဆႏၵျပေနၾကတာ မနာလိုျဖစ္တတ္ရင္ ျဖစ္ခ်င္စရာပဲ) ။

     ဂရိဟာ (ကုန္) သေဘၤာလုပ္ငန္းေတြမွာ နာမည္ရွိသူေတြပါ ။ ဒါေပမယ့္ အရင္တစ္ခါ က်ေနာ္

ကိုဝတုတ္ဘေလာ့မွာ သြားေျပာမိသလိုပဲ ၊ အရင္လူေတြ အျပည့္အဝခူးခပ္စားသြားၾကတာ အရွိန္လြန္

အခ်ိန္လြန္သြားခဲ့ပါၿပီ ။ ခုလို အခက္အခဲၾကံဳ အႏႈတ္လကၡဏာျဖစ္လာေနခ်ိန္မွာမွ အရင္လူေတြ ေရႊ

ထီးေဆာင္းခဲ့ရတဲ့ေခတ္ကို ျပန္တမ္းတၿပီး ဆႏၵျပ ၊ ခြာရာသြားတိုင္းတဲ့အခါက်ေတာ့ ျပႆနာတက္

ေတာ့တာပါပဲ ။ အသူရာေခ်ာက္ထဲကို လက္ခ်င္းခ်ိတ္ၿပီး ခုန္ဆင္းတာနဲ႔ပဲ တူပါေတာ့မယ္ ။

     ဒီလိုေတြေျပာလို႔ ရႈပ္ေကာင္းရႈပ္သြားပါလိမ့္မယ္ ။ အေၾကာင္းရွိပါတယ္ ။ ဂရိအပါအဝင္ ဥေရာပ

ႏိုင္ငံအမ်ားစုဟာ တိုးတက္ၿပီးႏိုင္ငံစာရင္းဝင္ေတြပါ ။ ဒီႏိုင္ငံေတြရဲ့ စီးပြားေရးသရုပ္သကန္က ကုန္

ထုတ္လုပ္မႈကို အေျခမခံေတာ့ပါဘူး ။ သယံဇာတေတြလည္း မရွိတာေၾကာင့္ လူသားအရင္း အျမစ္နဲ႔

ပညာကိုအေျခခံတဲ့ R & D (Research and Development) လို႔ေခၚတဲ့ သုေတသနလုပ္ ၊ တီထြင္ ၊

ဝန္ေဆာင္မႈေပး စတာေတြဖက္ကို အာရံုစိုက္လာရပါတယ္ ။ (တိုင္းရင္းသားေတြ အပါ အဝင္ တတိ

ယႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြ သတိျပဳသင့္တဲ့အခ်က္ပါ ။ အခြင့္အေရးရွိရင္ အတတ္

ပညာတစ္ခုခုကို အခ်ိန္ရွိတုန္း အမိအရယူထားၾကဘို႔ အားေပးခ်င္ပါတယ္) ။

     ဒီေနရာမွာ ခက္တာတစ္ခုက ၊ ဥေရာပႏိုင္ငံ အားလံုးလိုလို WTO လို ကုန္သြယ္မႈနဲ႔ တရားေသာ

ယွဥ္ၿပိဳင္ စီးပြားလုပ္ကိုင္မႈေတြကို အားေပးတဲ့အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံေတြျဖစ္ေပမယ့္ ၊ တကယ္တန္းမွာေတာ့

ၿပိဳင္ဆိုင္မႈဆိုတာ နည္းပါးေနသလို လူမ်ားစုကလည္း ေရႊထီးေဆာင္းေခတ္ထဲမွာ ရွိေနတုန္းလို႔ စိတ္

ကူးယဥ္အိပ္မက္ေနၾကဆဲပါ ။ ဒါေၾကာင့္လည္း အစိုးရကေန အသံုးစရိတ္ေတြျဖတ္မယ္လုပ္တာနဲ႔ ဆူ

ပူကုန္ၾကေတာ့တာပါပဲ ။ (တဖက္မွာလည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံေတြရဲ့ “ကုန္ထုတ္စြမ္းအား” ဟာ စက္မႈ

ေတာ္လွန္ေရးေနာက္ပိုင္းမွာ တိုးတက္လာတဲ့ပညာေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ၿပီး အစြမ္းကုန္ဆြဲဆန္႔ထုတ္

ထားရာက ထပ္ၿပီးခ်ဲ႕ကားလို႔ မရေတာ့တဲ့ အကန္႔အသတ္ရွိတာကိုလည္း သတိျပဳဖို႔ လိုျပန္ပါတယ္) ။

     ေျပာမယ့္သာေျပာရတယ္ ၊ တကယ္တန္းမွာ globalization, WTO နဲ႔ F.D.I လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံျခား

ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြအေၾကာင္း အပါအဝင္ တစ္ခုစီကို ပို႔စ္ေတြေရးၿပီး ဆက္စပ္ျပမွသာ က်ေနာ္ဘာ

ေၾကာင့္ ဒီလိုေတြေျပာသလဲဆိုတာ ျပည့္ျပည့္စံုစံု လိပ္ပတ္လည္မွာပါ ။ တခါ ဒါေတြေရးျပ ေျပာျပႏိုင္

လို႔ အားလံုးကိုသိတယ္ ၊ နားလည္တယ္ ၊ မွန္တယ္လို႔ အဓိပါၸယ္မထြက္ျပန္ဘူးဗ် ။ ျမင္တာ ထင္တာ

ေတြကို ေရာေႏွာၿပီးေျပာေနတာ ။ ဒီေလာက္ေျပာရင္ လာဖတ္ သူေတြကို စိတ္ရႈပ္ေအာင္ ၊ လာဖတ္

မိတာ အခ်ိန္ကုန္ရံုပဲလို႔ထင္ေအာင္ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ တင္ျပႏိုင္ၿပီ ထင္ပါရဲ့ .....

      အဲ .. မေတာ္ေသးဘူးဗ် ၊ ျမန္မာျပည္အေၾကာင္း က်န္ေသးတယ္ ။

     အတိုခ်ဳပ္မယ္ေနာ္ ၊ ႏွစ္ခုျမင္တယ္ ။

     (၁)   ေဒၚလာေစ်း

     (၂)   ကခ်င္မွာ ေသနတ္ေပါက္တာ ။

     ေဒၚလာေစ်းဆိုေပမယ့္ ျမန္မာေငြမာေနတဲ့ကိစၥလို႔ ေျပာလို႔ရမယ္ ။

 # ေဒါက္တာလိႈ္င္ျမင့္ေရးထားသလို ျမန္မာျပည္က စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ႔ အျခားစီးပြားမတရားျဖစ္ေန

ခဲ့သူေတြ ႏိုင္ငံျခားကို ေငြေတြထုတ္သြားတယ္ဆိုတာမ်ိဳးက ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆမိတယ္ ။ ပထမ

တစ္ခ်က္ - အေတြ႕အၾကံဳအရ ျမန္မာျပည္က ဥပမာ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းႀကီးေတြ ျပည္ပထြက္

ၿပီး သိန္းေထာင္ခ်ီတန္တဲ့ ပစၥည္းဝယ္ထြက္ၿပီဆိုရင္ ျမန္မာေငြလည္ပတ္မႈတန္႔သြားၿပီး ျမန္မာေငြေစ်း

တက္လာတတ္တယ္ ။ ေနာက္တစ္ခုက ရိုးရိုးအျမင္နဲ႔ပဲၾကည့္ရင္ ျမန္မာျပည္မွာ ဘာမွ မည္မည္ရရ

တိုးတက္မႈ ၊ ယံုၾကည္ရမႈေတြ ရွိမလာပဲနဲ႔ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမႈ တန္႔သြားတာဟာ ေသြးရိုးသားရိုးလို႔

သေဘာထားလို႔ မရပါဘူး ။ (အတိုအထြာ သိထား တာေတြကိုေတာ့ မေရးေတာ့ပါဘူး) ။

 # ေသနတ္ေပါက္တာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ ျမန္မာျပည္စစ္တပ္ထဲမွာ အခ်င္းခ်င္း မေၾကလည္မႈ

ေတြရွိသလို လက္ရွိအရပ္ဝတ္အတုနဲ႔ အစစ္ေရာထားတဲ့ အစိုးရသစ္ဆိုတာနဲ႔တစ္ဖက္ လြန္ဆြဲမႈေတြ ၊

အာရံုလြဲဖို႔ လိုအပ္ေနတာေတြ ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သိန္းစိန္ တရုတ္သြားၿပီး မၾကာခင္ဒီကိစၥ ျဖစ္လာတာေတြ ၊

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မၾကာခင္နယ္ထြက္မယ့္ကိစၥေတြကို ထည့္တြက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္ ။ ကစား

ကြက္တစ္ကြက္ျဖစ္ေပမယ့္ ေအာက္ကလူေတြကေတာ့ အေသခံ ၊ အခက္အခဲေတြကို ယာယီအာရံု

ေျပာင္းႏိုင္တဲ့အျမတ္ရ ၊ တရုတ္နဲ႔ ညွိႏိႈင္းၿပီးအျမတ္ထုတ္ဖို႔ ၾကိဳးစားမွာေတြကေတာ့ ေသခ်ာသေလာက္

ပါပဲ ။

မန္းကိုကို

၁၇ ၊ ၀၆ ၊ ၂၀၁၁

မွတ္ခ်က္ - စီးပြားေရးအေၾကာင္းကို ေတာင္တစ္လံုး ေျမာက္တစ္လံုးေလ့လာရင္း ဘယ္က စေရးရ

              မွန္းမသိလို႔ ေရးခ်င္ရာေရးလိုက္တယ္ဗ်ာ ၊ တစ္ဖက္ကလည္း “Critical Thinking မိတ္

              ဆက္ အပိုင္း (၃)” ေရးရင္း အိပ္ငိုက္လြန္းလို႔ ဒီပို႔စ္ကို ေရးထုတ္လိုက္တာပါ ။ ဘယ္လိုပဲ

              ျဖစ္ျဖစ္ စိတ္ထဲေတာ့ နည္းနည္းေပါ့သြားပါတယ္ ။ ကိုယ့္ဘာသာစိတ္ခ်မ္းသာေအာင္လုပ္

              တာကို ဒုကၡခံလာဖတ္ၾကလို႔ ေမတၱာေတြကို ခံယူဖို႔လည္းအသင့္ပါခင္ဗ်ာ ....