ေရႊကရင္ ျမင္ရဲ့လား

  ကရင္အမ်ိဳးသားေတြဘဝကို ႏွစ္ ၃၀-၄၀ ေလာက္ အတူျဖတ္သန္းမိတဲ့အခါ၊ စိတ္ထဲမွာ အနိမ့္အျမင့္

အတိမ္အနက္ ကြဲျပားတဲ့ ခံစားခ်က္မ်ိဳးစံု ျဖစ္မိတယ္။

  တက္ႂကြရႊင္လန္း ႀကိဳးစားေနၾကတဲ့ လူငယ္ေတြကိုျမင္ရင္၊ ၾကည္ႏူးအားတက္တယ္။

  ‘ရိုးအ’လြန္းတာေတြ ျမင္ေတာ့လည္း၊ အားမရ စိတ္ပ်က္မိတယ္။

  အမ်ိဳးသားနာမည္ကို အလြဲသံုးစားလုပ္၊ မသူေတာ္ေတြ လူမိုက္ေတြနဲ႔ေပါင္းၿပီး လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ေနသူေတြ

ကို ျမင္ရတဲ့ အခါက်ေတာ့လည္း၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့သလို ခံစားရျပန္တယ္။

  တဆက္ထဲမွာပဲ၊ မွတ္သားထား နားလည္ထားသမွ်ေတြကို လက္လွမ္းမီတဲ့ အတိုင္းအတာထဲကေန၊

ေျပာျပ လက္ဆင့္ကမ္းခ်င္တဲ့စိတ္ေတြလည္း ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ ဒီလို လက္ဆင့္ကမ္းတဲ့အခါ ျပည့္စံုဖို႔

မလြယ္ေပမယ့္၊ အေရးအပါဆံုး အပိုင္းက႑ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အသိအျမင္ အေတြးေခၚေတြ တိုးပြား

လာေအာင္ အစေဖၚေပးႏိုင္ဖို႔ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

◊ ႏိုင္ငံေရး

  ကရင့္အမ်ိဳးသားေရးမွာ ႏိုင္ငံေရးမပါရင္၊ ေခါင္းမပါတဲ့ ခႏၶာကိုယ္လိုပါပဲ။

  ၂၀၁၅ ဟာ ကမာၻအႏွံ႔မွာ အင္မတန္အေရးပါေနတဲ့ ‘လြတ္လပ္မႈ’၊ ‘တရားမွ်တမႈ’ နဲ႔ ‘လူသားအခြင့္ေရး’

ေတြရဲ့ ဘိုးေအလို႔ေခၚႏိုင္တဲ့ Magna Carta ဆိုတဲ့စာတမ္း ေပၚထြက္ခဲ့တာ ႏွစ္ ၈၀၀ ေတာင္ ျပည့္ခဲ့ပါ

ၿပီ။ ဒီအခ်ိန္မွာ ကရင္အမ်ိဳးသားေတြအေနနဲ႔ အနည္းဆံုးေတာ့ အေျခခံႏိုင္ငံေရးအသိအျမင္ေတြ ရွိဖို႔နဲ႔

ႏိုးၾကားဖို႔လည္း လိုလာၿပီဆိုတာ ေျပာေနစရာ မလိုဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။

  ႏိုင္ငံေရးႏိုးၾကားဖို႔ လိုတယ္လို႔ေျပာတဲ့အခါ၊

ဒ႑ာရီ -၃- ပုဒ္

(၁)

  ဧည့္ခန္းက ်ယ္ႀကီးတစ္ခုထဲ အလွဆင္ထားတဲ့ ေတာေကာင္အေရခြံေတြ အစီအရီ ရွိေနၾကတယ္ ။
အဲဒီၾကားထဲက က ်ားေခါင္းအေရခြံႀကီးဆီကေန ခန္႔ျငားတဲ့အသံတစ္သံ ထြက္လာတယ္ ။

  “ငါအသက္ရွင္စဥ္က ဘယ္က ်ားကိုမွ ဗိုလ္မထားခဲ့သလို ဘယ္သားေကာင္ကမွလည္း ငါ့လက္က
ေျပးမလႊတ္ခဲ့ဘူးကြ …..” ။
  ဝင့္ႂကြားတဲ့ သူ႕ရဲ႕အသံဟာ လက္ရွိဘဝကို ေမ့ေနသလားလို႔ေတာင္ ထင္မွတ္ရတယ္ ။
  ေဘးနားက ဘဝတူ ေတာေကာင္အေရခြံအမ်ားစုကေတာ့ မသိသလိုသာ ေနေနၾကတယ္ ။

 အဲသည္အခ်ိန္မွာ အခန္းတံခါးဝမွာ ေရာက္ေနတဲ့ မုဆိုးႀကီးက ၊ သူလိုက္လို႔ရခဲ့တဲ့ အမဲေကာင္ေတြ
အေၾကာင္းေတြးၿပီး တစ္ေယာက္ထဲ ၿပံဳးေနေလရဲ႕ ။

ျပည့္လည္ရြဲကို လႊဲမ်က္ႏွာ လွည့္မည္လား (ဒု-လႊာ)

   “သူတို႔ကို အသက္ေမြးတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အထင္ေတာ့ သြားမေသးလိုက္နဲ႔ဗ် ။

   ဖုန္းတစ္လံုးနဲ႔ မာစီဒီးကားေနာက္ခန္းမွာထိုင္ၿပီး ေဖါက္သည္ေတြေခၚတဲ့ ေဟာ္တယ္ေတြကို ေအာ္ဒါ

လိုက္ၾကတာ ။ ဒါတင္မကေသးဘူး ၊ က်ေနာ္တို႔ကသာ ဂ်ပန္ ၾသစေၾတးလ်လို ႏိုင္ငံႀကီးေတြကို သြားဖို႔

ခက္ခဲေနၾကတာ ၊ သူတို႔ကေတာ့ ကြန္ယက္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ အဲသည္ႏိုင္ငံေတြကို ေရာက္ဖူးခဲ့ၾကသူ

ေတြက အမ်ားႀကီးဗ်” ။

   သည္လို ၾကားသိခဲ့ရစဥ္အခါတုန္းက လက္ကိုင္ဖုန္းေတြ ေပၚကာစမို႔ ၊ hand-set ေတြ ေစ်းႀကီးလြန္း

တာေၾကာင့္ သာမန္အလုပ္သမားေတြ လိုက္မမီေလာက္ေအာင္ ရွိစဥ္ကာလျဖစ္ပါတယ္ ။ ေလာင္းကစား

ဖက္တဲ့ ျပည့္တန္ဆာေခါင္းတစ္ဦးနဲ႔ အနီးကပ္ေနခြင့္ၾကံဳခဲ့ရသူ ၊ ကူညီတတ္တဲ့ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ရဲ့

ေဖါက္သည္ခ်ခ်က္ေလးပါ ။

ပေယာ ဟဲလီး

   စေကာကရင္ စကားပါ ။
   “ဗမာ လာၿပီ” - လို႔ အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္ ။
ပိုးကရင္လိုလည္း ရွိေပမယ့္ ၊ လိုရင္းတိုရွင္းအျဖစ္ဆံုး စေကာကရင္ အသံုးႏႈန္းကိုသာ ေဖၚျပလိုက္တယ္ ။

   ပေယာဟဲလီး-ကို ဘယ္မွာ ၾကားရသလဲ ။
ကရင္လူမ်ိဳးေတြ အေျခခ်ေနထိုင္ရာ နယ္ပယ္ေတြဖက္မွာ အဓိက ၾကားရပါလိမ့္မယ္ ။
ၿမိဳ႕ျပေတြနဲ႔ ေဝးကြာလာတာနဲ႔အမွ် ၊ ဒီစကားရဲ့အဓိပၸါယ္ကလည္း ကြာျခားလာတာ ေတြ႕ရမယ္ ။

ျပည့္လည္ရြဲကို လႊဲမ်က္ႏွာ လွည့္မည္လား (ပ-လႊာ)

   ၾကာခဲ့ပါၿပီ ။
   ေစာေစာပိုင္း ညတစ္ည ။
   မဟာဗႏၵဳလ ပန္းျခံဝင္းထဲဖြင့္ထားတဲ့ Happy World ဂိမ္းရံုေလးရဲ့ ေရွ႕မွာ ။
   အပ်င္းေျပ တီဗြီဂိမ္းေလး ဝင္ကစားၿပီး အထြက္ ၊ ဂိမ္းရံုေရွ႕ေလးတင္ ေခြးေျခပုေလးေတြနဲ႔ခင္းထားတဲ့
လမ္းေဘးဆိုင္ေလးမွာ ဝင္ထိုင္လိုက္တယ္ ။
   အနီးနားမေတာ့ ေယာက္်ားသားအခ်ိဳ႕နဲ႔ အမ်ိဳးသမီးအခ်ိဳ႕ ရွိေနၾကတယ္ ။
   အခ်ိဳ႕လည္း ကိုယ့္နားတစ္ဝိုက္က ခံုပုေလးေတြမွာ ထိုင္ေနၾကတယ္ ။

ဒီမိုး ၊ ဒီေလ ၊ ဒီကရင္ေတြနဲ႔

။။။  ရယ္စရာမလိုတဲ့ ကရင္ေတြအတြက္ သေရာ္စာ (၁)  ။။။

(A) ကရင္ေတြေတာ့ "ဟသၤာကိုးေသာင္းဇာတ္" ခင္းေနၾကၿပီ ။

(B) ေဟ့ ... တို႔ကရင္ေတြကို ဒီလိုမႏွိမ္နဲ႔ကြ ။
ကရင္ေတြ ဒိထက္မက "သာ"တယ္ ။

လက္တစ္ဆံုး အမုန္းခံၿပီး ေျပာပါရေစ ဖထီးေရ

   ‘ဖထီး’ေရ ၊ စာမလာတာၾကာလို႔ စိတ္မ်ားေတာင္ ကြက္ေနသလား ။

   ‘ယာ’လည္း ဘဝသစ္မွာ တစ္ဆစ္ထပ္ခ်ိဳးေနရလို႔ မေရးျဖစ္တာပါ ။

   ခဏခဏေရးၿပီးလည္း ဖထီးနဲ႔ ဖထီးရဲ့ အဖြဲ႕စည္းႀကီးကို တက်ီက်ီ နားမပူေစခ်င္ဘူးေလ ။

   ခုေရးတာကိုလည္း နားနဲ႔မနာပဲ ၊ ဖဝါးနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ ေက်ာကုန္းနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ ဇက္ပိုးနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ အဆင္ေျပသလို

နာေပးပါေနာ ။

   ယာလည္း ေရးခ်င္ေျပာခ်င္ ေတြ႕ခ်င္ေမးခ်င္ ေဆြးေႏြးခ်င္တဲ့စိတ္ေတြက အမ်ားသားပါ ။

   ဒီလိုနဲ႔ပဲ ကာလရွည္ၾကာ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာျဖစ္လာေတာ့ ၊ ေျပာရမွာေတာင္ လည္ပင္းမွာ ငါးရိုးစူးသလိုလို

ဧရာမႏွမ္းေစ့ႀကီး နင္ေနသလိုလိုပါပဲ ။

   ခက္သည္က သည္လို ဖထီးရဲ့ ။

   ဖထီးလုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ကရင့္အဖြဲ႕စည္းႀကီးရဲ့ လုပ္ပံုကိုင္ခန္းေတြက ၊ ေျပာခ်င္ ျပဴးခ်င္ ေစြေစာင္းေစာင္းနဲ႔

ၾကည့္ခ်င္စရာေတြက အမ်ားသားမို႔လား ။

ကရင္မ်ားအတြက္ တို႔ထိ ေဆြးေႏြးၾကည့္ျခင္း

   ေန႔စဥ္ ျဖတ္သန္းမႈေတြကေသာ္၄င္း ၊ ဘဝမွာ ေတြ႕ၾကံဳဆံုတာေတြအေပၚ မူတည္ၿပီးေသာ္၄င္း ၊ စိတ္
ေစတသိတ္ကို လႈံ႕ေဆာ္လာတဲ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ားေၾကာင့္ေသာ္၄င္း ၊ က်ေနာ္ဟာလည္း အမ်ားသူငါ
ေတြလိုပဲ စိတ္ကူးေပါက္ အျမင္ေရာက္ၿပီး ေတြးေတာစစ္ေၾကာမိတာေလးေတြ ရွိတတ္စျမဲပါ ။ အဲဒီအထဲ
က သင့္ရာရာကို အဆင္ေျပအားလပ္ခ်ိန္မွာ ၊ စာအျဖစ္ ခ်ေရး မွတ္တမ္းျပဳဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ဒီစာကို
သီကံုးျဖစ္ပါတယ္ ။ ကရင္ေတြအတြက္လို႔ဆိုေပမယ့္ ၊ ဖတ္မိသူတိုင္းအတြက္လည္း မတူတဲ့ စိတ္ကူး
စိတ္သန္းေလးေတြ ေပးႏိုင္ေကာင္း ေပးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္ ။ အက်ိဳးသာ မ်ားမယ္ဆိုရင္ ၊ မပယ္မပစ္ ငါးဖယ္
ျခစ္သလို အကုန္အစင္ ရယူသံုးစြဲသြားၾကလိမ့္မယ္လို႔လည္း ယံုၾကည္ပါတယ္ ။

   အခါအားေလ်ာ္စြာ ဆင့္ကဲ ေရးသြင္းသြားမယ့္ ဒီစာစုဟာ - အေသးဖြဲ ကိစၥရပ္ေတြ ပါႏိုင္သလို ၊ ျခံဳငံု
ျမင္တြက္ၿပီး အယူအဆ တင္ျပပံုအေနမ်ိဳးနဲ႔လည္း ရွိႏိုင္ပါတယ္ ။ ကုန္ကုန္ေျပာရရင္ ၊ ခုဖတ္ေနတဲ့ စာ
ပိုဒ္ေတြကိုေတာင္ ေနာက္တစ္ခါ လာအဖတ္မွာ ရွိေကာင္းမွ ရွိေတာ့မွာျဖစ္သလို ၊ မမွတ္မိေလာက္
ေအာင္ စီေျပာင္းသရုပ္ခ်ထားလို႔ အသြင္လြဲေနတဲ့ စာစုေလးေတြအျဖစ္ ျမင္ေကာင္းျမင္ရမွာပါ ။ လူ
တိုင္းသိၿပီးသား မတည္ျမဲတဲ့ ေလာကႀကီးမွာ ၊ ဘာေတြ ျမင္မိသလဲဆိုတာ ဆက္ၾကည့္လိုက္ၾကရ
ေအာင္ ။

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

(၇)  ငိုၾကရေအာင္ ။

   ငိုတတ္တဲ့ကေလး ႏို႔ပိုစို႔ရတယ္ဆိုတာ လူအမ်ား သိထားၾကၿပီးသားပါ ။

   သတိထားမိသူနည္းတဲ့ အျမင္ကေတာ့ - ကရင္လူမ်ိဳးေတြနဲ႔ငိုတာ ဘယ္လို ဆက္စပ္ပတ္သက္ေန

သလဲ ဆိုတာပါ ။

   ရင္းႏွီးတဲ့ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ရဲ့ ေမ့မရတဲ့ အေတြ႕ၾကံဳတစ္ခု ေျပာျပခ်င္တယ္ ။

   ခိုလႈံရာစခန္း (refugee camp) ထဲမွာ ႏိုင္ငံရပ္ျခား အဖြဲ႕စည္းတစ္ခုကေန စစ္ေဘးဒုကၡနဲ႔ပတ္သက္

လို႔ ေမးျမန္းစံုစမ္း မွတ္တမ္းေလးလုပ္ခ်င္တယ္လို႔ အကူညီေတာင္းလာတယ္ ။

   ဆိုးဆိုးရြားရြား ကိုယ္တိုင္ ခံစားခဲ့ရသူတစ္ဦးကို ေရြးခ်ယ္ဖိတ္ေခၚၿပီး အေမးအေျဖ လုပ္ပါတယ္ ။

   က်ေနာ့္မိတ္ေဆြျဖစ္သူကေတာ့ စကားျပန္ေပါ့ ။

အေဝးနယ္ခ်ဲ႕ ၊ အနီးနယ္ခ်ဲ႕နဲ႔ မ်က္ရည္ၾကားက ဟားတိုက္ရယ္ၾကရမယ့္သူေတြ

   ဒီစာစု ေရးျဖစ္ဖို႔ရာဟာ Facebook ေပၚက ဗိုလ္မႉး Sai Thein Win ထံမွာ လတ္တေလာျဖစ္ေနတဲ့ ၊
ကရိုင္းမီးယား ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မွတ္ခ်က္ေပးျဖစ္ရာက စခဲ့ပါတယ္ ။ အဓိကအေနနဲ႔ က်ဴးေက်ာ္မႈ
လုပ္လာတဲ့ရုရွကို အလြန္မရွိဘူးလို႔ ဆိုခ်င္သူေတြရဲ့ လံႈ႕ေဆာ္မႈေၾကာင့္လို႔ ဝန္ခံရပါလိမ့္မယ္ ။

Mahn Koko - ရုရွက်ဴးေက်ာ္တာ မလြန္ဘူးလို႔ ေျပာသူေတြဟာ ၊ တစ္ခုခုေတာ့ လြဲေနၿပီလို႔

                  ေကာက္ခ်က္ခ်မယ္ ။

                  မသိလို႔ေသာ္၄င္း ၊ ႀကီးႏိုင္ငယ္ညွင္းစနစ္ ႀကိဳက္လို႔ေသာ္၄င္း ၊ ႏိုင္ငံတကာ က်င့္

                  ဝတ္ေတြကို အေလးမထားလို႔ေသာ္၄င္း ၊ ျဖစ္ႏိုင္ေျခကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္ ။

ကၽြံႏိုင္ေသာ္လည္း ဆိုေရးကရွိသည္မို႔

(၁) သိကၡာ
 
    အပစ္ရပ္ဖို႔ အမိန္႔ေပးထားပါတယ္ ။
    တိုက္လိုက္တာမ်ား လိုင္ဇာနားေရာက္သြားတယ္ ။
 
    ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမရွိဘူး ။
    လႊတ္လိုက္ပါၿပီ ေဟာကနဲ ေဟာကနဲ ။

မီးပူတိုက္ပါရေစ

   မီးပူတိုက္ပါရေစဆိုလို႔ မီးေလာင္တိုက္သြင္းမယ္လို႔ေတာ့ အယူမမွားေစလို ။
   အဝတ္အစားဆန္႔ျပန္႔ရေလအာင္ မီးပူတိုက္ျခင္းမ်ိဳးကိုပဲ ညြန္းရည္ပါတယ္ ။
   သေဘာလည္းမမွ် အေရးႀကီးတယ္လည္း မထင္ရပါရင္ျဖင့္ ၊ က်ေနာ့္ရဲ့ ယြင္းလိုခ်က္မို႔ ၊ ေနာက္မ်ား
ေနာင္ခါမွပဲ ျဖည့္ျပန္ဆည္းပိုးေပးပါ့မယ္ ။ ခုမ်ားခါေတာ့ စရိယာဒုကၡာေလးမ်ား ၂ မိနစ္ေလာက္ ပါရမီ
ျဖည့္တင္းေပးၾကပါကုန္ ။

- ဆင္ကို ၾကာရိုးနဲ႔ ထိုးၾကည့္မယ္

 မၾကာမတင္က ဖတ္မိတဲ့ အေမးေျဖခန္းေလးတစ္ခုမွာ အေရးႀကီးၿပီး ေထာက္ျပေျပာဆိုဖို႔ လိုႏိုင္တယ္
ထင္မိတာေလးတစ္ခုကို ေအာက္ကအတိုင္း ခ်ေရးထားပါတယ္ဗ်ာ ။

ပိန္းၾကာေတာလယ္ တိုးဝင္မိေသာအခါဝယ္

   လူအေတာ္မ်ားမ်ား ၊ ကိုယ္မကၽြမ္းက်င္ မရင္းႏွီးတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ထဲကို မ်က္ေစ့လည္လမ္းမွားၿပီး

ေရာက္ဖူးေကာင္း ေရာက္ဖူးၾကမယ္ ။

   အဲသည္ထဲမယ္ ရာခိုင္ႏႈန္းအေတာ္အတန္ရဲ့ စိတ္ထဲပူပင္သြားတာမ်ိဳး ၊ စိုးရိမ္သြားတာမ်ိဳး ၊ မသက္

မသာ ျဖစ္တာမ်ိဳးေတြလည္း ျဖစ္တတ္ၾကေလ့ရွိတာ ၊ သိၾက ၾကံဳၾက ၾကားဖူးၾကလိမ့္မယ္လို႔ ယူဆပါ

တယ္ ။

   ဒါမ်ိဳးကို က်ေနာ္လည္းမၾကံဳခ်င္သလို ၊ စာဖတ္သူအမ်ားစုကလည္း ၾကံဳခ်င္ၾကလိမ့္မယ္ မထင္ပါ ။

   သို႔ေသာ္ တစ္ခါတစ္ရံမွာေတာ့ ၊ စိတ္အလိုလိုက္လို႔ျဖစ္ေစ ခ်ိန္ဆၿပီးေတာ့ျဖစ္ေစ လိုအပ္လို႔ျဖစ္ေစ ၊

တမင္ကို သြားရ ဝင္ရ ေျပာဆိုရတာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိတတ္တာပါပဲ ။